Asset Publisher Asset Publisher

Kilka słów o brudnicy mniszce

Spacerując po lesie na przełomie czerwca i lipca możecie Państwo zauważyć dziwne konstrukcje wiszące na drzewach - a'la lejek z daszkiem, a od dołu przywiązana do niego foliowa torebka.

          To pułapki feromonowe na brudnicę mniszkę (rząpicę mniszkę) (Lymantria monacha). Brudnica to motyl z rodziny brudnicowatych. Najczęściej pojawia się ona w lasach nizinnych i wyżynnych, rzadziej w górach, w drzewostanach sosnowych i świerkowych, głównie na słabszych siedliskach. Pułapka feromonowa - urządzenie, które dzięki wykorzystaniu wabiących substancji zapachowych o charakterze płciowym lub żerowym. Wykorzystywane w ochronie lasu do ograniczenia liczebności szkodliwych owadów leśnych. Pełnią też rolę prognostyczno-zwalczającą, gdyż po ilości złapanych osobników określa się również termin rójki szkodników oraz stopień zagrożenia dla lasu.

         Wśród tych motyli wyróżnić możemy trzy formy ubarwienia: skrzydła białe z ciemnymi paskami, szare albo czarne. Samca od samicy wyróżniają przede wszystkim czułki – samca są silnie grzebykowate, natomiast samicy nitkowate.

         Rójka brudnicy zaczyna się w lipcu i może trwać nawet do września. Wylęganie motyli następuje przeważnie w ciągu dnia, przy czym największe nasilenie wylęgu przypada w najgorętszej porze dnia. Motyle latają w porze nocnej. W dzień motyle siedzą zazwyczaj na strzałach drzew, a w niskich drzewostanach najwięcej motyli gromadzi się w dolnych partiach pni. Samce pojawiają się wcześniejniż samice. Wzajemne odszukiwanie się płci ułatwiają substancje wydzielane przez gruczoły zapachowe, dzięki którym samice zwabiają samce zodległości około 500 m. Gdy dojdzie do zapłodnienia samice przestają wydzielać feromony płciowe.

         Samica na pniach,  w szparach kory, składa jaja po kilkadziesiąt sztuk. Larwy nie opuszczają jaj i w nich zimują. Wylęgają się wiosną, w drugiej połowie kwietnia. Larwy tworzą tzw. lusterka (skupienia larw) i  wędrują po pniach w korony drzew, gdzie zjadają pączki i korę młodych pędów. Również w koronach drzew przepoczwarzają się.

        Celem wywieszania pułapek przez leśników oraz obserwacji lotu brudnicy mniszki jest ocena zagrożenia drzewostanów iglastych i mieszanych z przewagą iglastych w wieku powyżej 20 lat.

          Pułapki wywiesza się na przełomie czerwca i lipca i służą one do odłowu samców. Stan pułapek sprawdza się dwa razy w tygodniu, począwszy od II dekady lipca. Liczy się odłowione motyle, by ustalić kulminację lotów samców. Po tym momencie następuje kulminacja lotów samic brudnicy mniszki. Leśnicy przystępują wtedy do przeglądu drzewostanów, szukając samic siedzących na pniach. W naszym Nadleśnictwie przeglądy drzewostanów odbywają się najczęściej w pierwszej połowie sierpnia.

Gdy zauważycie Państwo wiszące w lesie pułapki prosimy – nie niszczcie ich!